ဘုရားသခင္၏ အသံ

၂၀၀၉ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန.ထုတ္ Time မဂၢဇင္းက Michael Kinsley ရဲ. Voice of God ဆုိတဲ့ Essay ေလးကို ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ ဇန္နဝါရီလ ၂၀ ရက္ေန.ဆုိရင္ အေမရိကားမွာ သမၼတအသစ္ ရုံးစထုိင္ပါတယ္ ။ ဒီ Essay ေလးက သမၼတဘားရက္အုိဘားမား ရုံးစထုိင္ဖုိ. ရက္ပုိင္းအလုိေလးမွာေရးထားတာပါ ။ အေမရိကားရဲ. ပထမဆုံး လူမည္းသမၼတျဖစ္တဲ့ အုိဘားမားကုိ အေမရိကန္ေတြသာမက တစ္ကမၻာလုံးက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာကေတာင္ ေထာက္ခံခဲ့ၾက ၊ ၾကဳိဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္သူေတြရဲ. မဲေတြကုိသာမက တစ္ကမၻာလုံးက လူေတြရဲ. ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ၊ နွလုံးသားေတြကိုပါ သိမ္းပုိက္ေအာင္နုိင္ခဲ့တဲ့ လူမည္းသမၼတပါ ။ ဒီ Essay ထဲမွာ အေမရိကမွာ လူမည္းေတြေနရာရလာပုံေတြကုိ မူရင္းစာေရးဆရာက ပါးပါးေလး ေရးျပထားပါတယ္ ။

တစ္ေထာင့္ကုိးရာ ငါးဆယ္နွင့္ တစ္ေထာင့္ကုိးရာ ေျခာက္ဆယ္ ခုနွစ္မ်ား အတြင္းက ဘုရားသခင္မွာ အလက္ဇန္းဒါး စကုိဘီ ဟုေခၚေသာ လူတစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္ ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသုိ. ေျပာင္းေရႊ. အေျခခ်လာသည့္ ဂရိလူမ်ဳိး မိဘနွစ္ပါးမွ နယူးေယာက္ ျပည္နယ္ ဘရြက္ကလင္းတြင္ ဖြါးျမင္ခဲ့သည္ ။ သုိ.ေသာ္ သူ၏အသံမွာ (ဝီကီပီးဒီးယား အလုိအရ) “ဟိန္း၍ ေအာေသာ အသံ” ျဖစ္သည္ ။ အဓိကက်ေသာ အခ်က္မွာ ျဗိတိသႇ် ေလသံျဖင့္ က်က်နန ေျပာနုိင္ျခင္း ျဖစ္သည္ ။ ျဗိတိန္နုိင္ငံသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္းက အားအင္ကုန္ခမ္း၍ ၎၏ အင္ပါယာကုိ ဆုံးရႈံးသြားျပီး နွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ၾကာျပီးေနာက္ ျဗိတိသႇ် ေလသံက ပုိင္စုိးမႈ ဂုဏ္သိကၡာနွင့္ ဩဇာလႊမ္းမုိးမႈ တုိ.ကုိ သယ္ေဆာင္လာခဲ့သည္ ။
ေဟာလီးဝုဒ္တြင္ ထုိကဲ့သုိ. ၾကီးက်ယ္ေသာ အသိဥာဏ္ရွိသူအျဖစ္ မျမင္ရသည့္ စကားေျပာျဖင့္ သရုပ္ေဖာ္တင္ဆက္သူကုိ ဗြီအုိဂ်ီ (ဘုရားသခင္၏ အသံကုိ အတုိေကာက္ေခၚေသာ အသုံးအႏႈန္း) ဟု ေခၚၾကသည္ ။ စကုိဘီသည္ ပင္လယ္ျပင္မွေအာင္ပဲြကဲ့သုိ.ေသာ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္မ်ားတြင္ သူ.ေခတ္သူ.အခါက ထင္ရွားေသာ ဗြီအုိဂ်ီ ျဖစ္သည္ ။ သူ၏အသံမွာ တစ္ေထာင္ကုိးရာေလးဆယ္ခုနွစ္မ်ား အတြင္းက သမၼာက်မ္းစာ တစ္အုပ္လုံးကုိ အသံသြင္းထုတ္ေဝသည့္ ပထမဦးဆုံး အသံျဖစ္သည္ ။ ဘုရားသခင္တြင္ ပါးသုိင္းေမႊးရွိသည္ဟု ယူဆသကဲ့သုိ. ဘုရားခင္သည္ ျဗိတိသႇ် ေလသံျဖင့္ စကားေျပာသည္ဟု ထုိေခတ္ထုိအခါက သဘာဝက်က် အလုိအေလ်ာက္ ယူဆခဲ့ၾကသည္။ ထုိ.ေၾကာင့္သာလႇ်င္ သူသည္ သူျဖစ္ေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ။
အနည္းဆုံး သမၼာက်မ္းစာ နွစ္တြဲနွင့္ ကုိရမ္က်မ္းစာ တစ္တြဲ တုိ.ကုိ အသံသြင္းျပီးေနာက္ တစ္ေထာင့္ကုိးရာရွစ္ဆယ့္ငါး ခုနွစ္တြင္ စကုိဘီ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္ ။ ဟုတ္ကဲ့ ထုိေခတ္ထုိအခါက တမန္ေတာ္မုိဟာမတ္ သည္္ပင္လႇ်င္ ျဗိတိသႇ် ေလသံျဖင့္ေျပာခဲ့ပါသည္ ။ ထုိသုိ.ဆုိလႇ်င္ ယေန.ေခတ္၏ ဘုရားသခင္မွာ မည္သူပါနည္း။ အေျဖက ရွင္းပါသည္သူသည္ ဂ်ိမ္းစ္အားလ္ဂ်ဳန္း ျဖစ္ပါသည္ ။ “စီအန္အန္ ---ကပါ” ဟူသည့္ အသံမွာ ဂ်ဳန္း၏ အေၾကာ္ၾကားဆုံးေသာ အသံထြက္ ငါးလုံး ျဖစ္သည္ ။ ၾကယ္တာရာစစ္ပြဲ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမွ ဒါ့သ္ေဗဒါ၏ အသံသည္လည္း ဂ်ဳန္း၏ အသံျဖစ္သည္ ။ သူအသံသြင္းထားသည့္ ဂ်ိိမ္းဘုရင္မူကြဲ အသံသြင္း သမၼာက်မ္းစာသည္ အေခြေပါင္း ေလးသိန္းေက်ာ္မႇ် ေရာင္းခ်ခဲ့ရသည္ ။ ဂ်ဳန္း၏အသံမွာ စကုိဘီ၏ အသံထက္ပင္ ပုိဟိန္းကာပုိ၍ပင္ ေအာပါေသးသည္ ။ ျဗိတိသႇ် ေလသံ ထြက္ျခင္း မထြက္ျခင္း တစ္ခုသာ ကြာျခားသည္ ။ ဂ်ဳန္းသည္ အာဖရိကႏြယ္ဖြား အေမရိကန္ျဖစ္ျပီး ထုိေလသံထြက္ေလသည္ ။
လတ္တေလာ အေရာင္းရဆုံး အသံသြင္း သမၼာက်မ္းစာတြင္ အန္ဂ်လာဘတ္ဆတ္ ၊ ကူဘာဂြတ္ဒင္း ဂ်ဴနီယာ ၊ ဆမ္မ်ဴရယ္ အယ္လ္ ဂ်က္ဆန္ နွင့္ ေဖာရတ္စဝွီးတိတ္ကား အစရွိသည့္ နာမည္ၾကီး အနုပညာရွင္ အမ်ားအျပား ပါဝင္ၾကသည္ ၊ အားလုံးအာဖရိကန္ အေမရိကန္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္ ။ ဘုရားသခင္အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရမည့္ သူအတြက္မူ ဂ်ဳန္းအတြက္ ျပဳိင္ဘက္ အစစ္မွာ (ဒန္ဇယ္လ္ဝါရွင္တန္ အသက္အနည္းငယ္ၾကီးလာသည့္ အခ်ိန္တြင္) ေမာ္ဂန္ဖရီးမန္း တစ္ေယာက္သာရွိေတာ့သည္ ။ ဂ်ဳန္း၏အသံက ခက္ထန္၍ အဟန္.ရွိျပီး ဓမၼေဟာင္းက်မ္းလာ ဘုရားသခင္နွင့္တူသည္ ။ ဖရီးမန္း၏ အသံကမူ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္နွင့္ ျပည့္စုံကာ အားလုံးကုိသိရွိနားလည္ ေျမာ္ျမင္နုိင္စြမ္းရွိေနသည့္ ဓမၼသစ္က်မ္းလာ ဘုရားသခင္နွင့္တူေလသည္ ။ သူသည္ ဘုရားသခင္၏ အသံအျဖစ္ ရုပ္ရွင္ထဲတြင္ နွစ္ၾကိမ္သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ျပီး လစ္စတာရင္းနွင့္ ဗီဇာကတ္ ေၾကာ္ျငာမ်ားတြင္လည္း သရုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ ။ ထုိ.ေၾကာင့္သာလႇ်င္ ခ်စ္စဖြယ္ ပင္ဂြန္းငွက္ကေလးမ်ား အေၾကာင္း ပ်င္းစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ရုိက္ျပထားသည့္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတြင္ စကားေျပာျဖင့္ သရုပ္ေဆာင္ဖုိ. သူ.ကုိ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပသည္ ။ လြန္ခဲ့သည့္ လအနည္းငယ္ခန္.က “ဘုရားသခင္ အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရသည္ကုိ ျငီးေငြ.ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း” ဖရီးမန္းက ေအပီ သတင္းေထာက္တစ္ဦးအား ေျပာၾကားခဲ့သည္ ။ ထုိ.အတြက္ သူ.ကုိ မည္သူကမ်ား အျပစ္တင္နုိင္ပါမည္နည္း ။ ဖရီးမန္း ေျပာသကဲ့သုိ.ပင္ ဘုရားသခင္အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရသည္မွာ အေတာ္ေတာ့ ခက္ပါသည္ ။ လူသားတုိ.အား ခ်စ္ခင္ေသာ္ျငား မာေရေက်ာေရျဖင့္သာ ခ်စ္ျပျခင္းမ်ား ၊ သူတုိ.၏ မသိသားဆုိးရြားမႈမ်ားအတြက္ ခနဲ.တဲ့တဲ့သေရာ္ေနပုံမ်ားမွာ ေဒၚလာရွစ္သန္းမွ် လာဘ္ေငြယူျပီးမွသာ သင့္ကုိ ေကာင္းကင္ဘုံသုိ. ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳနုိင္မည္ဟု ဆုိသည့္နွယ္ပင္ ။
ေယ်ဘုယ်ေျပာရပါလႇ်င္ ျဗိတိသႇ်မ်ားနွင့္ ျဗိတိသႇ် ဆန္ဆန္ လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဤနယ္ပယ္တြင္ က်ရႈံးေနၾကပါသည္ ။ အကယ္၍ သင္သည္ ပုိင္စုိးမႈ ဂုဏ္သိကၡာနွင့္ ဩဇာလႊမ္းမုိးမႈ စသည္တုိ.နွင့္ ျပည္စုံသည့္ အသံဩဇာရွင္ကုိ ရွာေဖြေနသည့္ ဒါရုိက္တာတစ္ဦးျဖစ္ပါက သင္သည္ ကြင္းလာတီဖာဆီသုိ. အရင္ဆုံးခ်ဥ္းကပ္၍ ေနာက္ဆုံးမတတ္သာမွသာ ဂ်ရယ္မီအုိင္းရင္းကုိ အားကုိးေပလိမ့္မည္ ။ ဤသုိ.ျဖစ္ရျခင္း၏ အေၾကာင္းကုိ ဆင္ျခင္သုံးသပ္ရန္္ သိပ္ေတာ့ မခက္လွပါ ။ ဤျဖစ္စဥ္မ်ား၏ ရင္းျမစ္ကုိရွာေဖြၾကည့္ပါလႇ်င္ ၁၉၃၀ ခုနွစ္ဝန္းက်င္ကာလမ်ားက ျဖစ္ရပ္မ်ားနွင့္ မစၥစစ္ပီနွင့္ အုိဟုိင္းယုိး ျမစ္ရုိးတစ္ေလႇ်ာက္ တစ္ျမဳိ.ဝင္ တစ္ရြာထြက္ စုံဆန္၍ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့သည့္ သေဘၤာဇာတ္ရုံမ်ား အေၾကာင္းကုိ ဖြဲ.ႏြဲ.ထားေသာ “သေဘၤာဇာတ္ရုံ” အမည္ရွိ ဂီတျပဇာတ္မွ ေပါလ္ေရာ့ဘ္ဆန္ သီဆုိထားသည့္ အာဖရိကန္အေမရိကန္တုိ.၏ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းမႈမ်ားနွင့္ ရုန္းကန္မႈမ်ားအေၾကာင္းကုိ ေဆြးေျမ.ဖြယ္ ဖြဲ.ႏြဲ.ထားသည့္ “ အုိ….ျမစ္မင္းအုိ” အမည္ရွိသီခ်င္းတုိ.ကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ရေပမည္ ။ အာဖရိကန္ အေမရိကန္တုိ.သည္ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆုံးရႈံးနစ္နာခဲ့ရသကဲ့သုိ. ထုိနစ္နာမႈမ်ားအတြက္ ဂုဏ္သိကၡာနွင့္ ဩဇာလႊမ္းမုိးမႈမ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ခ်ီးျမွင့္ခံစားရျခင္းျဖစ္သည္ ဟူေသာ နွစ္သိမ့္ေျဖေဖ်ာက္သည့္ သေဘာထားအယူအဆတစ္ခုကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္.ျပန္. အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံလွ်က္ရွိေနသည္ ။ အေရးအၾကီးဆုံး အခ်က္မွာ လူမည္းအေမရိကန္ ဝန္ၾကီးမ်ားသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အဂၤလိပ္စကားကုိ အေကာင္းဆုံးေျပာနုိင္သူမ်ားအျဖစ္ ျဗိတိသႇ်နုိင္ငံေရးသမားမ်ားကုိ အစားထုိးေနရာယူလႇ်က္ရွိသည္ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ မာတင္လူသာကင္း ဂ်ဴနီယာသည္ပင္လွ်င္္္ ဝင္စတန္ခ်ာခ်ီအား စံျပပုဂၢဳိလ္ အျဖစ္မွျဖဳတ္ခ်၍ သူ.ေနရာတြင္ အစားထုိး ေနရာယူခဲ့သည္ မဟုတ္ပါေလာ ။
ဤျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈမ်ားနွင့္ပက္သက္၍ အားတက္စရာအေကာင္းဆုံးအခ်က္မွာ ၎တုိ.သည္ အတုလုပ္၍ မရနုိင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။ လူမ်ဳိးအရ အနွိမ္ခံရသည့္အတြက္ တမင္တကာခြဲျခား၍ အေရးေပးခံရျခင္း လုံးဝမဟုတ္ပါ ။ ဆစ္ဒနီပြဳိင့္တီယာ လုပ္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။ အဓိကက်ေသာ အခ်က္မွာ လူမည္းျဖစ္ရန္မဟုတ္ပါ လူမည္းသံထြက္ဖုိ.သာ ျဖစ္ပါသည္ ။ အားကစားေလာကတြင္ အာဖရိကႏြယ္ဖြား အေမရိကန္တုိ. လႊမ္းမုိးၾကီးစုိးလာသည္နွင့္လည္း မတူပါ ၊ ဤျဖစ္ရပ္တုိ.မွာ အတားအဆီးပိတ္ဆုိ.ကန္.သတ္မႈတုိ.ကုိ ခ်ဳိးဖ်က္၍ ထြက္လာသည့္ ပင္ကုိယ္စြမ္းရည္ရွိ ပါရမီရွင္တုိ.၏ ျဖစ္စဥ္တုိ.ပင္မဟုတ္ပါ ။ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ လူျဖဴမ်ား သုိ.မဟုတ္ လူျဖဴသံထြက္သည့္ သရုပ္ေဆာင္တုိ.သည္လည္း ဂ်ဳန္းကဲ့သုိ.ပင္ “စီအန္အန္ ---ကပါ” ဟု ေျပာနုိင္ၾကပါသည္ ။ ဤစကားစုကုိ အၾကိမ္တစ္ရာမွ်ၾကားခဲ့ဖူးေသာ္လည္း မ်ားစြာေသာသူတုိ.သည္ မည္သူ.အသံျဖစ္ေၾကာင္း မသိၾကပါ ၊ အသံရွင္ မည္သူျဖစ္ေၾကာင္း ေသေသခ်ာခ်ာ ေမးခြန္းထုတ္မၾကည့္ပါက လူမည္းျဖစ္ေၾကာင္းကုိ သတိပင္ျပဳမိၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ ။ သူတုိ.သည္ ထုိအသံကုိ္ အမွတ္တမဲ့ပင္ နားလည္သေဘာေပါက္ထားၾကျပီးလွ်င္ ဩဇာအရွိန္အဝါတုိ.နွင့္ ျပည့္စုံေၾကာင္းကုိ တစ္ဝက္သိစိတ္ျဖင့္ပင္ လက္ခံထားလုိက္ၾကသည္ ။
ဇန္နဝါရီ ၂၀ ရက္ေန.မွစ၍ ကမၻာေပၚတြင္ ဩဇာအာဏာအရွိဆုံး ပုဂၢဳိလ္မွာ တကယ္ပင္ လူမည္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေပေတာ့မည္ ။ သမၼတဘားရက္အုိဘားမားသည္ အၾကီးက်ယ္ဆုံးေသာ ေဟာေျပာသူတစ္ေယာက္အျဖစ္ ထုိအနုပညာကုိ လက္ေတြ.အသုံးခ်ေနေသာ္လည္း ေကာက္နွံပင္ထြက္ စားေသာက္ကုန္တစ္ခုအတြက္ မျမင္ရသည့္ အသံျဖင့္ေၾကာ္ျငာသူအျဖစ္မူ သူ.ကုိငွါးရမ္းမည့္သူ ရွိခ်င္မွရွိပါလိမ့္မည္ ။ အေၾကာင္းမွာ သူ၏အသံသည္ လူမည္းသံ ထြက္သင့္သေလာက္မထြက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္ ။ သုိ.ေသာ္လည္း သူသည္ အဆုိပါ ျဖစ္ေပၚတုိးတက္မႈ၏ အက်ဳိးကုိ ခံစားရသူျဖစ္ပါသည္ ။ ဘုရားသခင္သည္ အာဖရိကန္အေမရိကန္ အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားခ်ိန္၌ သမၼတသည္လည္း အာဖရိကန္အေမရိကန္ ျဖစ္ဖုိ.ဆုိသည္မွာ အထူးတလည္ စဥ္းစားေနရန္မလုိအပ္လွပါ ။

(January 15, 2009 ခုနွစ္ထုတ္ Time မဂၢဇင္းမွ Michael Kinsley ၏ Voice of God ကုိသင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆုိထားပါသည္ ။)

ဖတ္မိသမွ်ေလးေတြ (have got & have got to)

ဒီတစ္ပတ္ေတာ့ ဘာသာျပန္ေနရင္းကေန ကြ်န္ေတာ္ဖတ္လုိက္မိတာေလးေတြကုိ Post တစ္ခုအေနနဲ.တင္လုိက္ပါတယ္ ။

have got & have got to

have got

1. British English မွာ have got ဆုိတဲ့ structure ကုိ ပုိင္ဆုိင္မႈကုိ ေဖာ္ျပတဲ့အခါမွာ သုံးလုိ.ရပါတယ္တဲ့ ။ have နဲ. get ရဲ. V3 ပုံစံ got နဲ.တြဲထားတဲ့အတြက္ verb to have + V3 ပုံစံဝင္ေနေပမယ့္ အဲဒီ structure ဟာ Present Perfect Tense မဟုတ္ပါဘူး Present Tense ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပုိင္ဆုိင္မႈကုိ ေဖာ္ျပတဲ့ structure တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဥပမာအားျဖင့္ …

They’ve hardly got enough money to live on.

She has got some lovely flowers in her garden.

The children have got a beautiful dolls’ house.

မဟုတ္ဝါက်နဲ. အေမးဝါက်ေတြအတြက္ ဆုိရင္ေတာ့ do မပါဘဲသုံးရပါတယ္ ။

Have you got any brothers or sisters?

Have you got anything more to say?

Has he got a job now?

I haven’t got much hair.

I’m afraid I haven’t got time to do it.

Got-forms ေတြကုိ present tense မွာအသုံးမ်ားပါတယ္ ။ I had got ကေတာ့ အသုံးနည္းပါတယ္တဲ့ ။ Got-forms ေတြဟာ informal ပုံစံေတြျဖစ္ျပီး conversation ေတြမွာအသံုးမ်ားတယ္ writing မွာေတာ့ အသုံးနည္းပါတယ္ ။

2. repetition နဲ. habit ေတြကုိ ေျပာတဲ့အခါမွာေတာ့ got-forms ကုိ အသုံးမျပဳပါဘူး ။ ေအာက္ပါ ဝါက်ေတြကုိ နႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ၾကပါစုိ. ။

I’ve got toothache.

I often have toothache. လုိ.ေရးပါတယ္ I’ve often got toothache. လုိ.မေရးရပါဘူး ။

We haven’t got any beer today, I’m afraid.

We don’t often have beer in the house.

have got to

1. အလြယ္ဆုံးနဲ.အရွင္းဆုံးေျပာရရင္ေတာ့ have got to = must ပါပဲ ။

Sorry, I’ve got to go now.

Do you often have to travel on business?

2. got-forms ေတြဟာ Present Tense verb form ေတြပါ ။ ေအာက္မွာၾကည့္ပါ ။

I’ve got to go to London tomorrow.

I had to go to London yesterday. ပါ I had got to လုိ. ေရးလုိ.မရပါဘူး ။

3. ေရွ.မွာ ေရးခဲ့သလုိပါဘဲ got-forms ေတြကုိ repetition နဲ. habit ေတြအေၾကာင္းေျပာရာမွာ မသုံးရပါဘူး။ ေအာက္ကဝါက်ေတြကုိ ၾကည့္ၾကပါစုိ. ။

I’ve got to write a financial report tomorrow.

I have to write financial report at the end of every month.

စစ္မွန္ေသာ မ်ဳိးခ်စ္တုိ.သည္ မျဖဳန္းတီးၾကပါ ေနာက္ဆက္တြဲ

ဒီ post က ဟုိေန.က တင္ခဲ့တဲ့ "စစ္မွန္ေသာမ်ဳိးခ်စ္တုိ.သည္ မျဖဳန္းတီးၾကပါ" ရဲ.အဆက္ပါ ။ မူရင္းစာေရးဆရာရဲ. Essay နဲ.အတူ ကြ်န္ေတာ္ထုတ္ထားတဲ့ Notes ေလးေတြနဲ. ကြ်န္ေတာ္ၾကဳိက္နွစ္သက္မိတဲ့ sentence ေလးေတြကုိ ထုတ္ျပထားပါတယ္ ။ ဖတ္ရႈေဆြးေႏြးေပးၾကပါအုံးခင္ဗ်ာ....

Real Patriots Don’t Spend
By Nancy Gibbs
Time (Thursday, Oct.2, 2008)

For nearly 3 million years of human history, saving and investment was a dumb idea. We hunted, we gathered, we consumed, and we moved on to greener pastures. Only when migrating tribes learned to settle down and farm did they need to save and plan, storing seeds and surpluses to tide them over from season to season. We’ve had 10,000 years to absorb the truth that cultures that don’t value THRIFT ultimately flame out and die. Apparently that isn’t long enough to learn the lesson.
Judging from tales about the rise and fall of empires, there is always a point when things are going so well that the emperors doubt that anything could ever go wrong. “THRIFT,” warned Nero’s adviser Seneca, “comes too late when you find it at the bottom of your purse.” In the Old World, nations grew fat and then lazy, until they collapsed under their own weight. But that was not to be our story. American greatness--the vision of the founders, the courage of the pioneers, the industry of the nation builders--reflected a mighty faith in the power of sacrifice as a muscle that made young nations strong. Banks were like gyms for the soul: the first savings banks in Boston and New York were organized as charities, where “humble journeymen” could exercise good judgment, store their money and not be tempted to waste it on drink. Architect Louis Sullivan carved the word THRIFT over the door of his “jewel box” bank nearly a century ago, for it was private virtue that made public prosperity possible.
That virtue died with the baby boom, but it had been ailing ever since the Depression, argues cultural historian David Tucker in The Decline of THRIFT in America. That crisis, he writes, invite economists to recast THRIFT as “the contemptible vice which threw sand in the gears of our consumer economy.” A White House report in 1931 urged parents to let children pick out their own clothes and furniture, thereby creating in the child “a sense of personal as well as family pride in ownership, and eventually teaching him that his personality can be expressed through things. “These days you can buy your baby daughter a BORN TO SHOP onesie with little pink purses on it.
Somewhere along the way, THRIFT did not just stop being a value; it became a folly. Saving was for suckers; you’d miss the ride, die leaving money on the table when you could have lived it up. There are no pockets in a shroud, as the saying goes. We once saved about 15% of our income. By the roaring ‘80s the rate was 4%; now we’re in negative numbers. Bob Hope liked to joke that “a bank is a place that will lend you money if you can prove that you don’t need it.” But that too changed as easy credit bloomed and usury became another of those vices that had somehow lost its juice. The average American has nine credit cards with a total $17,000 balance. We borrow against our houses and pensions to live in a way that dares us to actually grow old. "Never invest in any idea you can't illustrate with a crayon," Fidelity mastermind Peter Lynch advised, but we embraced all kinds of investments about which we understood nothing except the hollow promise that they would never fail. When the economy began to swoon we kept spending, effectively sending ourselves rebate checks from accounts already way overdrawn, as if it would make us feel better to buy a new TV and charge it to our kids. States fund their schools, which among other things are meant to turn children into responsible adults, by selling lottery tickets.
George W. Bush has never been reluctant to frame policy debates in moral terms, targeting an "axis of evil," casting tax cuts as the removal of "unfair burdens" on hardworking people, calling tariff reduction a "moral imperative." But THRIFT is one virtue he never invokes, and a restoration of restraint is a strain of conservatism he seldom promotes. In fact, it was after the most tragic day in modern U.S. history, when Bush urged people who wanted to help to "go shopping," that profligacy officially replaced prudence as a patriotic duty.
There's no way to tell during this current distress whether we're repenting or just retrenching. THRIFT-store sales are up. Cars are shrinking. P. Diddy retired his private jet to save on gas. In hard times, people often rediscover the peace that prudence brings, when you try to spend a little less than you have because tomorrow might be worse. But that feels almost un-American; we're optimists by nature, and we've been living large for so long that solvency feels like a sacrifice. It will take some sustained character education--and leadership--to understand that morning in America is more likely to come again if we prepare for midnight.

Notes:

tide sb over (sth) ~ (phr v) to help sb during a difficult period by providing what they need : Can you lend me some money to tide me over until I get paid?
thrift ~ (n) 1. the habit of saving money and spending it carefully so that none is wasted; 2. a wild plant with bright pink flowers that grows by the sea/ocean
humble ~ (adj) နွိမ့္ခ်မႈရွိေသာ ။ ေထာင္လႊားမႈ မရွိေသာ ။ Be humble enough to learn from your mistakes.
baby boom ~ (n) a period of sharp increase in the birth rate, as that in the U.S. following World War II
pick out ~ (phrv) 1. choose specially; 2. see among others, esp, with difficulty
vice ~ (n) ဒုစရုိက္ ၊ အက်င့္ဆုိး
onesie OR onesize ~ is American English for a bodysuit for infants designed to conceal a diaper when worn. It is also called a creeper, diaper shirt or snapsuit
sucker ~ (n) (infml) a person easily cheated, deceived, or imposed upon (လူဖ်င္း ၊ လူအ)
usury ~ (n) lending money to be paid back at an unfairly high rate of interest (အတုိးၾကီးစား၍ ေငြတုိးခ်ျခင္း)
shroud ~ (n) 1. cloth for covering a dead body
constraint ~ (n) repression of natural feelings and impulse
repression ~ သုိသိပ္ခ်ဳပ္တည္းသည္။
live it up ~ (v) (infml) live in a lively extravagant way
no way ~ (infml) not under any circumstances; no: Apologize to him? No way!
imperative ~ (adj) absolutely necessary or required; unavoidable
profligacy ~ (n) 1. shameless dissoluteness 2. reckless extravagance 3. great abundance (စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့သုံးျခင္း ။ ျဖဳန္းတီးျခင္း ။)
prudent ~ (adj) 1. wise or judicious in practical affairs 2. careful in providing for the future
large ~ (adj) grand or pompous (ဟိတ္ဟန္မ်ားေသာ ။ ခမ္းၾကီးနားၾကီးနုိင္ေသာ။)

ၾကိဳက္မိေသာ sentence မ်ား

Judging from tales about the rise and fall of empires, there is always a point when things are going so well that the emperors doubt that anything could ever go wrong.

အဲဒီ sentence ကုိ ကြ်န္ေတာ္ ဒီလုိဘာသာျပန္လုိက္တယ္ ……
“ အင္ပါယာမ်ား၏ အတက္နွင့္ အက်ပုံျပင္တုိ.ကုိ ျပန္လည္၍ သုံးသပ္ၾကည့္လႇ်င္ အေျခအေန အရပ္ရပ္တုိ.မွာ ေကာင္းမြန္ အဆင္ေျပေနလြန္းသည့္ အတြက္ ဧကရာဇ္ဘုရင္တုိ.မွာ တစ္ခုခု မွားယြင္းသြားနုိင္သည္ ဆုိသည့္ သံသယ လုံးဝမရွိသည့္ အခ်ိန္တစ္ခ်ိန္ အျမဲတမ္းလုိလုိ ရွိေနသည္ကုိ ေတြ.ရွိရသည္ ။”
အဲဒီအခ်က္ကျဖစ္နုိင္တယ္ဗ်……သူလုပ္သမွ် အဆင္ေျပေနတုန္းမွာ ဘယ္သူကမ်ား ကုိယ့္လုပ္ရပ္က မွားေနနုိင္တယ္လုိ. ေတြးမိမွာလဲဗ်ာ….။ အင္း……ကုိယ့္ဘာသာကုိသာ ဆက္ျပီးစဥ္းစားၾကည့္ၾကေပေရာ့ဗ်ဳိ. ။

“THRIFT,” warned Nero’s adviser Seneca, “comes too late when you find it at the bottom of your purse.”

American greatness--the vision of the founders, the courage of the pioneers, the industry of the nation builders—reflected a mighty faith in the power of sacrifice as a muscle that made young nations strong.

Saving was for suckers; you’d miss the ride, die leaving money on the table when you could have lived it up.

Bob Hope liked to joke that “a bank is a place that will lend you money if you can prove that you don’t need it.”

“Never invest in any idea you can’t illustrate with a crayon,” Fidelity mastermind Peter Lynch advised, but we embraced all kinds of investments about which we understood nothing except the hollow promise that they would never fail.

There’s no way to tell during this current distress whether we’re repenting or just retrenching.

It will take some sustained character education-- and leadership—to understand that morning in America is more likely to come again if we prepare for midnight.

စစ္မွန္ေသာ မ်ဳိးခ်စ္တုိ.သည္ မျဖဳန္းတီးၾကပါ

၂၀၀၈ ခုနွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၂ ရက္ေန.ထုတ္ Time မဂၢဇင္းမွာ ပါတဲ့ အက္ေဆးေလးတစ္ပုဒ္ကုိ ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ စီးပြါးေရးေတြပ်က္ေတာ့ သူတုိ.ဆီမွာ က်င့္ဝတ္ပုိင္းဆုိင္ရာေတြကုိ ျပန္လည္အေလးေပး ေဆြးေႏြးလာၾကပါတယ္ ။ ဘဏ္ေတြစပ်က္ခါစတုန္းက အဲဒီအေၾကာင္းေတြကုိ ေတာ္ေတာ္ေလးလုိက္ျပီးဖတ္ျဖစ္လုိက္တယ္ ။ Essay ေလးေတြကုိ ၾကဳိက္တတ္တဲ့နဂုိအခံေလးရွိေနတာကတစ္ေၾကာင္း ၊ အဂၤလိပ္စာေလးေတာ့ ျပန္ျပီးလုပ္အုံးမွသင့္ေတာ္မယ္လုိ. ေတြးမိတာကတစ္ေၾကာင္းေၾကာင့္ အခုလုိေရးျဖစ္သြားတာပါ ။ ဘာသာျပန္ေတြကုိ ကူညီျပီး ဖတ္ရႈတည္းျဖတ္ေပးတဲ့ kokzkhine ရဲ.တိုက္တြန္းမႈေတြကုိ အထူးပဲေက်းဇူးတင္ရမွာပါ ။ ဝုိင္းဝန္းဖတ္ရႈျပီး ေဝဖန္ေဆြးေႏြးေပးၾကပါအုံးဗ်ာ…..။

လူ.သမိုင္း၏ နွစ္သန္းေပါင္း သုံးသန္း နီးပါးကာလ အတြင္း၌ လူသားတုိ.သည္ စုေဆာင္းျခင္းနွင့္ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံျခင္းကုိ မုိက္မဲရုိးအ၍ ျပဳလုပ္ရန္မလုိအပ္သည့္ လုပ္ရပ္အျဖစ္ ယူဆခဲ့ၾကပါသည္ ။ သမိုင္းတစ္ေလႇ်ာက္၌ လူတို.သည္ အမဲလုိက္ျခင္း ၊ စုေပါင္းလုပ္ကုိင္ၾကျခင္း ၊ စားသုံးျခင္း ၊ ေရၾကည္ရာ ျမတ္နုရာသုိ. ေရႊ.ေျပာင္းျခင္း စသည္တုိ.သာ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္ ။ ေရႊ.ေျပာင္းလွည့္လည္ ေနသည့္ လူမ်ဳိးစုတုိ. အတည္တက် အေျခခ်ေနထုိင္၍ ထြန္ယက္စုိက္ပ်ဳိးျခင္းကုိ စတင္ျပဳလုပ္လာခ်ိန္ ေရာက္မွသာလႇ်င္ စုေဆာင္းရန္နွင့္ ၾကဳိတင္၍ စီစဥ္ရန္ လုိအပ္လာျခင္း ျဖစ္သည္ ။ မ်ဳိးေစ့မ်ားနွင့္ ပုိလႇ်ံသည့္ စုိက္ပ်ဳိးသီးနွံတုိ.ကုိ တစ္ရာသီမွ ေနာက္တစ္ရာသီ အကူးထိ သုိေလွာင္သိမ္းဆည္းထားရန္ လုိအပ္လာျခင္းျဖစ္သည္ ။ “စုေဆာင္းျခင္း” ကုိ တန္ဖုိးမထားသည့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ အဆုံးတစ္ေန.၌ ေလာင္ကြ်မ္းပ်က္စီး၍ ေသဆုံးသြားတတ္သည္ဆုိသည့္ အမွန္တရားကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ. သင္ယူနားလည္ ခဲ့သည္မွာ နွစ္ေပါင္း တစ္ေသာင္းမႇ်သာ ရွိပါေသးသည္ ။ ထုိနွစ္ကာလ အပုိင္းအျခားသည္ သင္ခန္းစာ သံေဝဂ ယူရန္ လုံေလာက္ေသးပုံ မရပါ ။
အင္ပါယာမ်ား၏ အတက္နွင့္ အက်ပုံျပင္တုိ.ကုိ ျပန္လည္၍ သုံးသပ္ၾကည့္လႇ်င္ အေျခအေန အရပ္ရပ္တုိ.မွာ ေကာင္းမြန္ အဆင္ေျပေနလြန္းသည့္ အတြက္ ဧကရာဇ္ဘုရင္တုိ.မွာ တစ္ခုခု မွားယြင္းသြားနုိင္သည္ ဆုိသည့္ သံသယ လုံးဝမရွိသည့္ အခ်ိန္တစ္ခ်ိန္ အျမဲတမ္းလုိလုိ ရွိေနသည္ကုိ ေတြ.ရွိရသည္ ။ ထုိ.ေၾကာင့္ပင္ နီရုိးဘုရင္၏ အၾကံေပး ပုေရာဟိတ္ ဆီနီကာက ဤကဲ့သုိ. သတိေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ “ျခဳိးျခံေခြ်တာမႈဆုိသည္မွာ သင္၏ပုိက္ဆံအိတ္ ေအာက္ေျခတြင္ ေနာက္ဆုံးမွ ရွာေဖြေတြ.ေလ့ရွိသည့္ အျမဲတမ္း ေနာက္က်ေလ့ရွိသည့္ အရာျဖစ္သည္” ။ ကမၻာေဟာင္း၏ သမိုင္းတစ္ေလႇ်ာက္၌ နုိင္ငံတုိ.သည္ ဆူျဖဳိးၾကီးထြားလာသည္ ထုိ.ေနာက္ ပ်င္းရိလာလုိက္သည္မွာ သူတို.၏ အေလးခ်ိန္ကုိ သူတုိ.မထိန္းနုိင္ေတာ့ဘဲ ေနာက္ဆုံးလဲက်သြားသည္ အထိပင္ျဖစ္သည္ ။ သုိ.ေသာ္ ထုိပုံျပင္တုိ.မွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ ပုံျပင္မျဖစ္ေစရပါ ။ တည္ေထာင္သူတုိ.၏ အေျမာ္အျမင္ ၾကီးမားမႈမ်ား ၊ နယ္သစ္ရွာေဖြသူတို.၏ သတၱိဗ်တၱိမ်ား ၊ နုိင္ငံတည္ေဆာက္ခဲ့သူတုိ.၏ လုံ.လဝီရိယ ၾကီးမားမႈမ်ား စသည့္ အေမရိကန္တုိ.၏ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္မႈမ်ားက ကုိယ္က်ဳိးစြန္.လႊတ္ျခင္းသည္ နုနယ္သည့္ နုိင္ငံတစ္ခုကုိ အင္အားၾကီးမားလာေစသည့္ ခြန္အားျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ဟပ္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ။ ဘဏ္မ်ားသည္ စိတ္နွလုံးအတြက္ က်န္းမာေရးေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္သည့္ အားကစားရုံမ်ား သဖြယ္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္ ။ ေဘာ့စတြန္နွင့္ နယူးေယာက္၏ ပထမဆုံးဘဏ္မ်ားမွာ ကုသုိလ္ျဖစ္လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္သည့္ အဖြဲ.အစည္းမ်ား အျဖစ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ။ ခရီးသြား ခရီးလာမ်ားသည္သူတုိ.၏ ပုိက္ဆံမ်ားကုိ ထုိေနရာတုိ.၌ အပ္နွံသိမ္းဆည္း ထားျခင္း ၊ ဤနည္းအားျဖင့္ ထုိပုိက္ဆံတုိ.ကုိ ေသာက္စား သုံးျဖဳန္းပစ္ရန္ ေသြးေဆာင္ ျဖားေယာင္းမႈမ်ားမွ ကာကြယ္နုိင္ျခင္း စသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေကာင္းမ်ား ခ်မွတ္သည့္ ေလ့က်င့္ခန္းကုိ ျပဳလုပ္နုိင္ၾကပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ေပါင္းတစ္ရာခန္.က ဗိသုကာ လူးဝစ္ဆာလီဗန္သည္ သူ၏ “ေက်ာက္မ်က္ေသတၱာ” ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ဘဏ္၏ တံခါးတြင္ “ျခဳိးျခံေခြ်တာပါ” ဆုိသည့္ စာလုံးတုိ.ကုိ ထြင္းထုထားခဲ့သည္ ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ၎သည္ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းစီ က်င့္သုံးနုိင္သည့္ လူအမ်ား၏ ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈကုိ ေဆာင္ၾကဥ္းေပးနုိင္ေသာ ေကာင္းမြန္သည့္ အေလ့အထ တစ္ခုျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ထုိအေလ့အထသည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးအျပီး ကေလးေမြးဖြါးနႈန္းမ်ား ျမင့္တက္သည့္ ကာလနွင့္အတူ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္ ။ တကယ္တမ္းတြင္ ထုိအေလ့အထတုိ.သည္ မဟာစီးပြါးပ်က္ကပ္ ကတည္းကစ၍ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ေကာလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ယဥ္ေက်းမႈသမုိင္းပညာရွင္ ေဒးဗစ္တပ္ကာက သူ၏ “အေမရိကတြင္ ျခဳိးျခံေခြ်တာမႈ က်ဆင္းလာျခင္း” ဆုိသည့္ စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ ။ ထုိစီးပြါးပ်က္ကပ္က စီးပြါးေရးပညာရွင္တုိ.အား ျခဳိးျခံေခြ်တာမႈကုိ “စားသုံးသူ ယဥ္ေက်းမႈ စီးပြါးေရး စနစ္၏ ေခြးသြားစိတ္မ်ားထဲသုိ. သဲတစ္ဆုပ္ ပစ္ထည့္ေပးသည္. စက္ဆုပ္ဖြယ္ အက်င့္ဆုိး” အျဖစ္ ျပန္လည္၍ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သကဲ့သုိ. ရွိသည္ဟု သူကေရးခဲ့သည္ ။ ၁၉၃၁ ခုနွစ္ အိမ္ျဖဴေတာ္ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္၌ ကေလးမ်ားအား သူတုိ.၏ ကုိယ္ပုိင္အဝတ္အစားနွင့္ အသုံးအေဆာင္မ်ားကုိ ေရြးထုတ္တတ္ေစရန္ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ေၾကာင္း မိဘတုိ.ကုိ တုိက္တြန္းထားသည္ ။ ဤသုိ.အားျဖင့္ မိမိနွင့္ မိသားစု၏ ပုိင္ဆုိင္မႈအေပၚ ဂုဏ္ယူစိတ္နွင့္ ေနာက္ဆုံး၌ သူ၏ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြးကုိ အရာဝတၳဳမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပနုိင္ေၾကာင္း ကေလးအား သင္ၾကားေပး ေလ့က်င့္ေပးရန္ ျဖစ္သည္ ။ ယေန.အခ်ိ္န္အခါတြင္မူ သင္၏သမီးငယ္အတြက္ ပန္းေရာင္ ပုိက္ဆံအိတ္ အငယ္စားေလး တြဲခ်ဳပ္ထားသည့္ ကေလးဝတ္ အေပၚေအာက္ တြဲလႇ်က္ရွိသည့္ “ေဈးဝယ္ဖုိ. ေမြးဖြားလာ” ဝတ္စုံေလးကုိပင္ ဝယ္ယူနုိင္ျပီျဖစ္သည္ ။
ဤကာလ၏ ခရီးတစ္ေလႇ်ာက္ တစ္ေနရာရာ၌ ျခဳိးျခံေခြ်တာျခင္းသည္ တန္ဖိုးထားဖြယ္ နႈန္းစံတစ္ရပ္ အျဖစ္မွ ေလႇ်ာက်သြားရုံမႇ်သာမက မုိက္မဲမႈတစ္ခုအျဖစ္ပင္ အသြင္ေျပာင္းသြားခဲ့သည္ ။ စုေဆာင္းျခင္းသည္ လူဖ်င္းလူအ,တုိ. အတြက္ျဖစ္သည္ ။ လူ.ဘဝ၏ ရႊင္ျမဴးဖြယ္ ရသတုိ.နွင့္ လြဲေခ်ာ္သြားလိမ့္မည္ ။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး သုံးျဖဳန္းေနနုိင္ပါလ်က္နွင့္ ပုိက္ဆံေတြ စားပြဲေပၚခ်န္ျပီး ေသဆုံးသြားရေတာ့မည္ေလာ ။ “ေသသူ၏ ဝတ္စုံတြင္ ပုိက္ဆံအိတ္ မပါ” ဟု ဆုိရုိးစကားလည္းရွိေနေသးသည္ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ.သည္ တစ္ရံေရာအခါက ဝင္ေငြ၏ ၁၅ ရာခုိင္နႈန္းခန္. စုေဆာင္းခဲ့ၾကျပီး အစစအဆင္ေျပ ေအာင္ျမင္ေနသည့္ ၈၀ ခုနွစ္ ဝန္းက်င္ကာလမ်ား၌ ၄ ရာခုိင္နႈန္းခန္.စုေဆာင္းခဲ့ၾကသည္ ။ ယခုအခါ၌မူ ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ စုေဆာင္းနႈန္းမွာ အနုတ္လကၡဏာ ျပေနေလျပီ ။ “ဘဏ္ဆုိသည္မွာ သင့္အတြက္ ပုိက္ဆံမလုိအပ္ေၾကာင္း သက္ေသျပနုိင္လႇ်င္ ေငြေခ်းေပးသည့္ ေနရာျဖစ္သည္” ဟု တစ္ခါတုန္းက ေဘာ့ဘ္ဟုပ္က ျပက္လုံးထုတ္ခဲ့ဖူးသည္ ။ သုိ.ေသာ္ အတုိးနႈန္းၾကီးၾကီးနွင့္ ေငြေခ်းေပးျခင္းမွာ အခ်ဳိရည္ကုန္သြားျပီးေနာက္ စက္ဆုပ္ဖြယ္ လုပ္ရပ္ျဖစ္သြားျပီးလႇ်င္ ေငြကုိလည္း လြယ္လြယ္ကူကူ ေခ်း၍ရသည့္ ယေန.လုိေခတ္ကာလမ်ဳိး၌ ဤျပက္လုံးမွာလည္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ေလျပီ ။ ယေန.ေခတ္ အခ်ိန္အခါတြင္ အေမရိကန္လူမ်ဳိး အမ်ားစု၌ တစ္ေယာက္လႇ်င္ အေၾကြးဝယ္ကတ္ ၉ ကတ္မႇ်ထိ ရွိၾကသည္ ။ ဤအေရအတြက္မွာ စုစုေပါင္း ေဒၚလာ တစ္ေသာင္းခုနွစ္ေထာင္ ဖုိးမႇ် အေၾကြးဝယ္ယူနုိင္ေသာ ကတ္အေရအတြက္ ျဖစ္သည္ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ.ကုိ အမွန္တကယ္ အုိမင္း ရင့္ေရာ္သြားေစရန္ တြန္းပုိ.ေပးသည့္ လူေနမႈပုံစံတစ္ရပ္ အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.သည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ အိမ္မ်ား ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ ပင္စင္ရံပုံေငြ စုေဆာင္းေငြမ်ားကုိ လက္ညႈိးထုိးျပကာ ေငြမ်ားကုိ ေခ်းယူခဲ့ၾကသည္ ။ “ေရာင္စုံ ရုပ္ပုံမ်ားျဖင့္ ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းလင္းျပသနုိင္ျခင္း မရွိသည့္ မည္သည့္ စိတ္ကူးအၾကံအစည္တြင္မႇ် ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈ မလုပ္ပါနွင့္” ဟု ဖီဒယ္လတီမွ စီစဥ္ညႊန္ၾကားသူ ပီတာလင္း က ေျပာခဲ့ဖူးသည္ ။ သုိ.ရာတြင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.သည္ ဘယ္ေသာအခါမွ မဆုံးရႈံးနုိင္ပါ ဆုိသည့္ အနွစ္မပါ ဗလာသက္သက္ ကတိစကားမွလြဲ၍ မည္သည့္အရာကုိမႇ် မိမိကုိယ္တုိင္ နားလည္ျခင္းမရွိသည့္ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈ မ်ဳိးစုံကုိ လုိလုိလားလား လက္ခံျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေပျပီ ။ စီးပြါးေရး စတင္က်ဆင္းလာခ်ိန္တြင္လည္း သုံးလုိ.ေကာင္းတုန္းပင္ ။ ဘဏ္စာရင္းတြင္ ရွိသည့္ေငြထက္ ပုိ၍ထုတ္သုံးကာ ျပန္လည္ ရရွိလာမည့္ ေလႇ်ာ.ေဈးျပန္အမ္းေငြ ခ်က္လက္မွတ္တုိ.ကုိ ေမႇ်ာ္ေနၾကပုံမွာ ရုပ္ျမင္သံၾကားစက္ အသစ္ကုိဝယ္၍ က်သင့္ေငြကုိ မိမိ၏ရင္ေသြး ကေလးတုိ.အား ေပးေခ် ေနေစျခင္းကုိ သာယာမိန္းမူး ေနသည့္နွယ္ပင္ျဖစ္သည္ ။ ျပည္နယ္အစုိးရတုိ.သည္လည္း ထီလက္မွတ္ေရာင္းျခင္းျဖင့္ ရရွိလာသည့္ ေငြေၾကးတုိ.ျဖင့္ ကေလးငယ္တုိ.အား တာဝန္သိတတ္သည့္ လူမ်ားျဖစ္လာေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကုိ ေထာက္ပံ့ေၾကးေပးေနေလျပီ ။
ေဂ်ာ့ခ်္ဒဗလ်ဴဘုရွ္သည္ က်င့္ဝတ္သိကၡာပုိင္းဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာတုိ.ကုိ မူဝါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးရန္ မည္သည့္အခါမႇ် ေနွာင့္ေနွးတြန္.ဆုတ္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ ။ “မေကာင္းဆုိးဝါး ဝန္ရုိးတန္း” နုိင္ငံမ်ားကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္တုိက္ခုိက္ခဲ့သည္ ။ ဝင္ေငြခြန္ ေလႇ်ာ့၍ ေကာက္ခံျခင္းကုိ အလုပ္ၾကဳိးစား လုပ္သည့္ ျပည္သူမ်ား အေပၚမွ “တရားမႇ်တျခင္းမရွိေသာ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးကုိ ဖယ္ရွားျခင္း” အျဖစ္ ပုံေဖာ္ခဲ့သည္ ။ အေကာက္ခြန္နႈန္း ေလႇ်ာ့ခ်ျခင္းကုိ “က်င့္ဝတ္ပုိင္းဆုိင္ရာအရ ေရွာင္လႊဲ၍ မရေသာ” လုပ္ရပ္ အျဖစ္ ရည္ညႊန္း သုံးစြဲခဲ့သည္ ။ သုိ.ေသာ္ “ျခဳိးျခံေခြ်တာျခင္း” နွင့္ပက္သက္၍မူ ဘယ္တုန္းကမွ မေဆြးေႏြးခဲ့ပါ ။ သုိသိပ္ခ်ဳပ္တည္းသည့္ အေလ့အထကုိ ျပန္လည္ အသက္သြင္းေရးသည္ အေျပာင္းအလဲသိပ္မၾကဳိက္ေသာ ေရွးရုိးစြဲဝါဒီ တုိ.အတြက္ အလြန္ဝန္ေလးေစျပီး သူ.အေနျဖင့္ ၾကဳံေတာင့္ၾကဳံခဲ တစ္ခါတစ္ရံမွသာ ေဆြးေႏြးသည့္ အေၾကာင္းအရာျဖစ္သည္ ။ အေျမာ္အျမင္ရွိရွိ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ ေနထုိင္သည့္ အေလ့အထ၏ ေနရာတြင္ ဝင့္ဝါျဖဳန္းတီးျခင္းကုိ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ရွိေသာ လုပ္ရပ္အျဖစ္ အစားထုိးပစ္သည့္ ေခတ္သစ္အေမရိကန္ သမုိင္း၏ ဝမ္းနည္းဖြယ္ အေကာင္းဆုံးေန.ရက္မ်ား ကုန္လြန္သြားျပီးခ်ိန္မွသာလွ်င္ “ေဈးဝယ္ထြက္လုိသည့္” ျပည္သူမ်ားကုိ ဘုရွ္က တုိက္တြန္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ ။
ယခုလက္ရွိျဖစ္ေနသည့္ အက်ပ္အတည္း၌ ကြ်န္ေတာ္တုိ.သည္ ေနာင္တရေနျခင္းေလာ သုိ.တည္းမဟုတ္ အသုံးစာရိတ္တုိ.ကုိ ေလႇ်ာ့ခ်ျဖတ္ေတာက္ေနရုံမႇ်သာေလာ ဆုိသည္ကုိ ေျပာေနရန္မလုိပါ ။ “ေခြ်တာပါ” - စတုိးဆုိင္မ်ား၏ ေရာင္းအားမ်ား တက္ေနသည္ ။ ကားေတြ ေသးငယ္သြားသည္ ။ ပီဒစ္ဒီသည္ ေလာင္စာဆီ အသုံးေခြ်တာရန္ သူ၏ ကုိယ္ပုိင္ဂ်က္ေလယာဥ္ကုိ မသုံးေတာ့ဘဲ အနားေပးလုိက္သည္ ။ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္း၍ အတိဒုကၡေရာက္ေနခ်ိန္မ်ား၌ လူတုိ.သည္ အေျမာ္အျမင္ရွိရွိ ေနထုိင္ျခင္းက ေဆာင္ၾကဥ္းေပးသည့္ ျငိမ္းခ်မ္းမႈကုိ ျပန္လည္၍ ေတြ.ေလ့ရွိပါသည္ ။ မနက္ျဖန္တြင္ အေျခအေနတုိ. ပုိ၍ဆုိးေကာင္းဆုိးလာနုိင္သည္.အတြက္ ယခုသင့္တြင္ရွိေနသည္ထက္ အနည္းငယ္မႇ် ေလႇ်ာ့၍သုံးျခင္းသည္ အေျမာ္အျမင္ ၾကီးရာ မေရာက္ပါေလာ ။ သုိ.ေသာ္ ထုိသုိ. ေနထုိင္ျခင္းမွာ “အေမရိကန္မဆန္” ဟု ခံစားရေစပါသည္ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ.သည္ သဘာဝအားျဖင့္ အေကာင္းျမင္တတ္ၾကျပီး ကိန္းၾကီးခန္းၾကီး ေနထုိင္ခဲ့သည္မွာ ၾကာျမင့္လွျပီ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေၾကြးျမီကင္းကင္း ရုိးရုိးရွင္းရွင္း ေနထုိင္ျခင္းသည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.အတြက္ စြန္.လႊတ္ျခင္းတစ္မ်ဳိးအျဖစ္ ခံစားရေစနုိင္ပါသည္ ။ ဤသည္တုိ.ကုိ ကုစားရန္အတြက္ ေရရွည္တည္တံ့မည့္ အမူအက်င့္ဆုိင္ရာ ပညာေရးစံနစ္နွင့္ အေမရိကအတြက္ မနက္ခင္းတုိ.ျပန္လည္ နုိးထလာေစဖုိ. သန္းေခါင္ယံကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ. ျပင္ဆင္ထားဖုိ.လုိေၾကာင္း နားလည္သည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ဳိး လုိအပ္ပါသည္ ။

(October 2, 2008 ခုနွစ္ထုတ္ Time မဂၢဇင္းမွ Nancy Gibbs ၏ Real Patriots Don't Spend ကုိ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆုိထားပါသည္ ။)