တရုတ္ျပည္ စီးပြါးေရး ဖြံ.ျဖဳိးတုိးတက္ျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ၊ အခန္း ၁၂ (နုိင္ငံေတာ္ အက်ဥ္းသား)

အပုိင္း ၃
တရုတ္ျပည္ စီးပြါးေရး ဖြံ.ျဖိဳးတုိးတက္ျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

အခန္း ၁၂

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းျခင္း

အစုိးရမူဝါဒအားလုံး၌ ေအာင္ျမင္မႈအျပည့္ရေသာ မူဝါဒမ်ားပင္ျဖစ္ေစကာမူ ေပးဆပ္ရသည့္

အရင္းအနွီးမ်ားရွိသည္ ။ တရုတ္ျပည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အားထုတ္မႈ၏ ေပးဆပ္ရင္းနွီးရမႈမ်ားအနက္

တစ္ခုမွာ (ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၏ အေစာပုိင္းကာလမ်ားကတည္းကစ၍) အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈျဖစ္သည္ ။

မည္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမွ် ဤျပႆနာနွင့္ ၎၏အက်ဳိးဆက္မ်ားကုိ

လ်စ္လွ်ဴရႈမထားနုိင္ၾကေပ ။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈသည္ စီးပြါးေရးစနစ္အေဟာင္းမွ အသစ္သုိ.

ကူးေျပာင္းျခင္း၏ ရလာဒ္တစ္ခုျဖစ္ျပီး တရားေသ အစြန္းေရာက္တုံ.ျပန္မႈမ်ား မလုိအပ္ဟု ေက်ာက္က

ေစာဒကတက္ထားသည္ ။ အေျဖမွာ စီးပြါးေရး ၊ နုိင္ငံေရးနွင့္ ဥပေဒဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ

ပုိ၍လွ်င္ျမန္စြာ ဆက္လက္ေဖာ္ေဆာင္သြားရန္ျဖစ္သည္ဟု သူကဆုိသည္ ။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈသည္ အေရးၾကီးသည့္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအျဖစ္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္၌ ေပၚထြက္လာသည္ ။ ဤျပႆနာကုိ မည္သုိ.အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိျပီး မည္သုိ.ေျဖရွင္းမည္နည္း ဆုိသည့္အခ်က္ ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ ဆန္.က်င္သူမ်ားက စနစ္ေဟာင္းအား ျပန္လည္အသက္သြင္းနုိင္ေရးအတြက္ ဤကိစၥအား အခြင့္အေရးတစ္ရပ္အျဖစ္ အျမတ္ထုတ္ အသုံးခ်မည့္ အျဖစ္မ်ဳိး အေရာက္မခံပဲ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ၊ သန္.ရွင္းသည့္အစိုးရတစ္ရပ္ တည္ေထာင္ဖြဲ.စည္းမႈ စသည္တုိ.နွင့္ပက္သက္၍ စုိးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ နက္ရႈိင္းစြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ မည္သုိ.အသုံးခ်မည္နည္း ဆုိသည့္အခ်က္တုိ.မွာ ၾကီးမားသည့္ စိန္ေခၚမႈပင္ျဖစ္သည္ ။

ေရွ.၌ ကြ်န္ေတာ္ေျပာခဲ့သလုိပင္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ ေႏြဦးပြဲေတာ္ အားလပ္ရက္၌ ဂြမ္ေဒါင္းတြင္ ေရာက္ရွိေနစဥ္က အာဏာနွင့္ေငြေၾကးဖလွယ္မႈနွင့္ ပက္သက္သည့္ ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္ အမ်ားအျပားကုိ ကြ်န္ေတာ္ဖတ္ခဲ့ရသည္ ။ ၎တုိ.မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၏ အက်ဳိးဆက္မ်ားျဖစ္သည္ဟု မယူဆနုိင္ေသာ္လည္း စီးပြါးေရးအဝန္းအဝိုင္းတြင္း ေျပာင္းလဲမႈမ်ားနွင့္ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္းကုိမူ ကြ်န္ေတာ္တုိ. အသိအမွတ္ျပဳရေပမည္ ။ ျပႆနာကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ. လ်စ္လွ်ဴရႈမထားနုိင္ေပ ။ “စီးပြါးေရးအရ ၾကီးပြါးေအာင္ျမင္ရမည္ ၊ အစုိးရသည္ သန္.ရွင္းျမဲ သန္.ရွင္းေနရမည္”ဟု ကြ်န္ေတာ္အဆုိျပဳခဲ့သည္ ။

“သန္.ရွင္းျမဲသန္.ရွင္းေရး”သည္ အဓိကက်သည့္ ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္ပုိ၍ပုိ၍ သေဘာေပါက္လာသည္ ။ ၎ကို လ်စ္လွ်ဴရႈထားပါက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ ဆန္.က်င္သူမ်ားအတြက္ အေၾကာင္းျပစရာတစ္ခု ရရွိသြားေစနုိင္ျပီး ျပည္သူမ်ားအား မေက်မခ်မ္းျဖစ္ေစလိမ့္မည္ ။ အက်ဳိးဆက္မ်ားမွာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းလွေပမည္ ။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.သည္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ဆန္.က်င္ေရးအား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ နက္ရႈိင္းစြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ အသုံးခ်နုိင္ေပမည္ ။ ဤျပႆနာမ်ားသည္ ပတ္ဝန္းက်င္အသစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာသည့္ ျပႆနာမ်ားျဖစ္သည့္အတြက္ နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားကုိ အသုံးျပဳ၍ ေျဖရွင္းနုိင္မည္မဟုတ္ေပ ။ ပထမဦးစြာ ဤျပႆနာမ်ား၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကုိ နားလည္သေဘာေပါက္ရန္လုိသည္ ။ သုိ.မွသာလွ်င္ ၎တုိ.ကုိ ေျဖရွင္းနုိင္မည့္ ထိေရာက္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ. ရွာေဖြနုိင္ေပလိမ့္မည္ ။

ဥပမာအားျဖင့္ ေဟာင္ေကာင္တြင္ ၁၉၆၀ ခုနွစ္မ်ားအတြင္းက အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားမွာ အလြန္ပင္စုိးရိမ္ဖြယ္ရာျဖစ္သည္ ။ ဥပေဒစုိးမုိးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားသည္ စုိးရိမ္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ အက်င့္ပ်က္ေနၾကသည္ ။ ထုိ.ေနာက္ ၁၉၇၀ ခုနွစ္မ်ားအတြင္း၌ လြတ္လပ္ေသာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈတုိက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္ကုိ စတင္ဖြဲ.စည္းခဲ့သည္ ။ “အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ဆန္.က်င္ေရးမုန္တုိင္း”ဟူေသာ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားပင္ ရုိက္ကူးခဲ့သည္ ။ ထုိ.ေနာက္ပုိင္း၌မူ အေျခအေနမ်ား သိသိသာသာ တုိးတက္လာခဲ့သည္ ။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈသည္ စီးပြါးေရးယဥ္ေက်းမႈ အတုိင္းအတာတစ္ခုထိ ဖြံ.ျဖိဳးလာသည့္အဆင့္ထိတုိင္ ျဖစ္ေပၚေနတက္သည္ ။ သုိ.ေသာ္ ေနာက္ပုိင္း၌ အစုိးရဝန္ထမ္းမ်ားနွင့္ ဥပေဒစုိးမိုးေရး ဝန္ထမ္းမ်ား၏ အရည္အေသြးမ်ား တုိးတက္လာျပီး သူတုိ.၏ လစာနွင့္အျခားခံစားခြင့္မ်ား ျမင့္တက္လာသည္နွင့္အမွ် အေျခအေနမ်ား ေျပာင္းလဲလာသည္ ။ ယေန.ေခတ္ ေဟာင္ေကာင္သည္ ယခင္ကနွင့္မတူ မ်ားစြာျခားနားသြားျပီျဖစ္သည္ ။ တျခားဖြံ.ျဖိဳးဆဲတုိင္းျပည္မ်ား၌လည္း အလားတူအေျခအေနမ်ား တည္ရွိခဲ့သည္ ။ ေဈးကြက္စီးပြါးေရး၏ အေစာပုိင္းအဆင့္မ်ား၌ အာဏာနွင့္ေငြေၾကး ဖလွယ္မႈမ်ား ပါဝင္ေနတတ္သည္ ။ စီးပြါးေရး ဖြံ.ျဖိဳးလာျပီး တရားဥပေဒစနစ္အား ျပဳျပင္မြမ္းမံမႈနွင့္ ဒီမုိကရက္တစ္စနစ္ ထြန္းကားလာမႈတုိ.နွင့္အတူ အေျခအေနမ်ား တုိးတက္လာသည္ ။ အာဆီယံနုိင္ငံတခ်ဳိ.၌ အလားတူ အေတြ.အၾကံဳမ်ား ရွိခဲ့ဖူးသည္ ။

၁၉၈၉ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလအတြင္းက ေဟာင္ေကာင္ရွိ “တကန္ေပါင္”သတင္းစာတြင္ “ျပည္မၾကီးမွ ျခစားမႈမ်ားကုိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာရန္ ၾကိဳးစားၾကည့္ျခင္း” ဆုိသည့္ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ ပါရွိခဲ့သည္ ။ ၎သည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကုိ စနစ္တက် ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာေလ့လာထားျခင္းျဖစ္သည္ ။ ကြ်န္ေတာ္က ၎ေဆာင္းပါးကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း မွတ္ခ်က္ေရး၍ (နုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ သုေတသန႒ါန ညႊန္ၾကားေရးမႈးခ်ဳပ္) ေပါက္တုန္ထံသုိ. ထပ္ဆင့္ေပးပုိ.ခဲ့သည္ ။ “ဤေဆာင္းပါးသည္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ ေလ့လာထားသည့္ ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ျဖစ္သည္ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ.အေနျဖင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ စူးစူးစုိက္စုိက္ ေလ့လာသုေတသနျပဳသည့္ အဖြဲ.တစ္ခု ဖြဲ.စည္းရန္လုိအပ္ျပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ.၏ ဗ်ဴဟာကုိ အဆုိျပဳခ်ျပကာ ဆြဲေဆာင္နုိင္စြမ္းရွိသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းတင္ျပရမည္”ဟု မွတ္ခ်က္ေရးသားခဲ့သည္ ။

ထုိစဥ္က ဤအေၾကာင္းအရာကုိ စနစ္တက်ေလ့လာရန္ လုိအပ္သည္ဟု ကြ်န္ေတာ္ယုံၾကည္ေနခဲ့သည္ ။ ၎ကုိ စူးစမ္းေလ့လာျပီးမွသာလွ်င္ အေျဖတစ္ခုကုိ အဆုိျပဳခ်ျပနုိင္ေပလိမ့္မည္ ။ ေခတ္ေဟာင္းက နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ားကုိ ျပန္လည္အသုံးခ်ျခင္းသည္ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းနုိင္လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ ။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ တုိက္ဖ်က္ရန္အတြက္ဟု ဆုိေစဦးေတာ့ တင္းက်ပ္ျပင္းထန္လြန္းသည့္ ဗဟုိဦးစီး စီမံကိန္းစီးပြါးေရးစနစ္ကုိ ျပန္လည္က်င့္သုံးျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္မည္မဟုတ္ေပ ။ ၎မွာ ဆို.နင့္မည္ကုိ စုိးရိမ္ေၾကာက္လန္.သျဖင့္ ေနာက္ထပ္ဘယ္ေတာ့မွ မစားေသာက္ေတာ့သည့္နွယ္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္ ။ ျပည္သူ.သမၼတနုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ အေစာပုိင္းနွစ္ကာလမ်ားအတြင္းက က်င့္သုံးခဲ့သည့္ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ၊ လူတန္းစားတုိက္ပြဲ စသည့္နည္းစနစ္မ်ား ဥပမာအားျဖင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကုိ ေသဒဏ္စီရင္ျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားကုိ က်င့္သုံးျခင္းသည္ အလုပ္မျဖစ္နုိင္ေပ။

ဤကဲ့သုိ.ေသာ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားသည္ စီးပြါးေရးနွင့္ လူမႈေရးစနစ္ အေျပာင္းအလဲကာလမ်ား၌ ေပၚေပါက္တတ္သည္။ စနစ္ေဟာင္းက အားနည္းျပီး ယုိယြင္းေနသည္ သုိ.ေသာ္ စနစ္သစ္သည္လည္း ေကာင္းမြန္စြာ မတည္ေထာင္ရေသးေပ ။ ထုိအေၾကာင္းေၾကာင့္ပင္ ဤျပႆနာကုိ အေျခခံက်က် ေျဖရွင္းရန္အတြက္ စီးပြါးေရးနွင့္ နုိင္ငံေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ ပုိ၍နက္ရႈိင္းစြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ. လုိအပ္ျခင္းျဖစ္သည္ ။

အာဏာနွင့္ေငြေၾကး ဖလွယ္မႈကုိ ဥပမာအေနျဖင့္ၾကည့္ပါ ။ ယခုအခါ စီးပြါးေရးမွာ ပုိ၍လြတ္လပ္လာသည္ ၊ လူသုံးကုန္ပစၥည္းမ်ားနွင့္ ေဈးကြက္မ်ား ၊ မ်ားစြာေသာ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီးမ်ားနွင့္ အဖြဲ.အစည္းမ်ားသည္ ေဈးကြက္အတြင္း ယွဥ္ျပဳိင္ေနၾကသည္ ။ သုိ.ေသာ္ အာဏာကုိမူ အစုိးရေအဂ်င္စီမ်ားက တစ္ဦးတည္းခ်ဳပ္ကုိင္ထားသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆုိရေသာ္ စီးပြါးေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈသည္ လြတ္လပ္သည့္ ေဈးကြက္အျဖစ္သုိ. ပီပီျပင္ျပင္ အေကာင္အထည္မေပၚေသးေပ ။ စီမံကိန္း စီးပြါးေရးစနစ္၏ အၾကြင္းအက်န္မ်ားမွာ တည္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ ။ အကယ္၍ အသည္းအသန္ ယွဥ္ျပိဳင္ေနသည့္ ေဈးကြက္အတြင္းမွ တခ်ဳိ.ေသာယွဥ္ျပိဳင္သူမ်ားအေနျဖင့္ အာဏာပုိင္အဖြဲ.အစည္းမ်ား၏ မ်က္နွာသာေပးမႈကုိ ရရွိပါက သူတုိ.အေနျဖင့္ တျခားသူမ်ားနွင့္ မညီမွ်သည့္ အက်ဳိးအျမတ္ အမ်ားအျပား ရရွိေပမည္ ။

ဥပမာအားျဖင့္ စီမံကိန္းစီးပြါးေရး စနစ္အတြင္းမွ ကုန္စည္မ်ားကုိ ၎၏ျပင္ပသုိ. ေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္ ဆုိလုိသည္မွာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကုိ စီမံကိန္းစီးပြါးေရးစနစ္အတြင္းရွိ ကုန္စည္အေရာင္းဆုိင္တုိ.မွ ေလွ်ာ့ခ်ထားေသာ ေဈးနႈန္းျဖင့္ ဝယ္ယူျပီး ေဈးကြက္ေပါက္ေဈးျဖင့္ ျပန္လည္ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ အက်ဳိးအျမတ္ ၾကီးမားစြာ ရရွိနုိင္သည္ ။ ေနာက္ထပ္တျခား ဥပမာတစ္ခုမွာ တခ်ဳိ.ေသာကုန္စည္တုိ.ကုိ တင္ပုိ.ခြင့္ တင္သြင္းခြင့္ ရရွိထားသူတုိ.အေနျဖင့္ ေဈးနႈန္းကြာဟမႈကုိ အခြင့္ေကာင္းယူ၍ အျမတ္ထုတ္နုိင္သည္ ။ ဤသုိ.ေသာ အေျခအေနမ်ဳိး၌ အာဏာနွင့္ေငြေၾကးမွာ ဆက္စပ္ေနျပီး လဲလွယ္ဖလွယ္နုိင္ျပီး တခ်ဳိ.ေသာ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ မညီမွ်သည့္ ယွဥ္ျပိဳင္မႈမွ အက်ဳိးအျမတ္ မ်ားစြာရရွိနုိင္သည္ ။ ရရွိလာသည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားစြာအနက္မွ တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းကုိ လာဘ္ေငြတံစုိးလက္ေဆာင္ေပးရာတြင္ ျပန္လည္သုံးစြဲနုိင္သည္ ။

ဤျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာနည္းလမ္းမွာ အစုိးရ လုပ္ငန္းမ်ားကို ခဲြျခားပစ္ရန္ ၊ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အစုိးရမွ ရယူထားသည့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာမ်ားကုိ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူမ်ားသုိ. လႊဲေျပာင္းေပးရန္နွင့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာကုိ တစ္ဦးတည္းခ်ဳပ္ကုိင္ထားျခင္း သုိ.မဟုတ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း၌ လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာမ်ား အလြန္အကြ်ံ ရယူထားျခင္းကုိ ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ နက္ရႈိင္းစြာ ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္ျဖစ္သည္ ။ ဤသုိ.ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ အာဏာနွင့္ေငြေၾကး လဲလွယ္ဖလွယ္သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခအေနကုိ ကန္.သတ္ရာေရာက္ေပသည္ ။ ဤသုိ.ေသာ ျပႆနာမ်ဳိးကုိ ေနာက္ထပ္ပုိ၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းျဖင့္သာ ေျဖရွင္းနုိင္သည္ ။

အဖြဲ.အစည္းမ်ား တည္ေထာင္ျခင္းမွာ ေနာက္ထပ္အေရးပါသည့္ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုျဖစ္သည္ ။ “လူသုံးကုန့္ပစၥည္း စီးပြါးေရးစနစ္”တြင္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား သက္ဝင္လႈပ္ရွားေနေစရန္နွင့္ ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္နုိင္ရန္အတြက္ အခြန္ရုံး ၊ ရဲ႒ြါန ၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ားနွင့္ တျခားေအဂ်င္စီအမ်ဳိးမ်ဳိး အစရွိသည့္ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္သည့္ အဖြဲ.အစည္းမ်ား ရွိရန္လုိသည္ ။ အကယ္၍ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားမွာ ျမင္သာထင္သာရွိ၍ အက်ဳိးရလာဒ္မ်ားကုိ လူအမ်ားသိေစရန္ ထုတ္ျပန္ေပးပါက အက်င့္ပ်က္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ပက္သက္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားနုိင္ရာသည္ ။

ေဟလုံက်န္းျပည္နယ္အတြင္း၌ စုိက္ပ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ ဘဏ္ေခ်းေငြမ်ားကုိ နွစ္စဥ္ လူအမ်ားသုိ. ေၾကညာသည့္ ေဒသတစ္ခုရွိေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္ၾကားဖူးသည္ ။ မည္သူကေခ်းေငြရ၍ အက်ဳိးအျမတ္မည္မွ် ျပန္လည္ရရွိေၾကာင္းကုိ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္ ။ ဤသုိ.ျဖင့္ အာဏာနွင့္လုပ္ပုိင္ခြင့္တုိ.ကုိ ျပန္လည္စိစစ္သည့္လုပ္ငန္း၌ ျပည္သူအမ်ား ပါဝင္လာနုိင္သည္ ။ ျမင္သာထင္သာမႈနည္းေလ မသမာမႈျပဳလုပ္ရန္ ပုိ၍လြယ္ကူေလျဖစ္သည္ ။ ဤအခ်က္ေၾကာင့္ပင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားကုိ တုိက္ဖ်က္ရန္အတြက္ အဖြဲ.အစည္းမ်ား ဖြဲ.စည္းရျခင္းျဖစ္သည္ ။ ေဘဂ်င္းျမဴနီစီပယ္အတြင္းရွိ ေဒါင္ခ်န္ခရုိင္သည္ ဤအခ်က္တြင္ နာမည္ေကာင္းျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည္ ။ ဤသုိ.လုပ္ျခင္းသည္ လူထု၏ ေထာက္ခံမႈကုိ လြယ္ကူစြာ ရရွိေစသည္ ။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ တုိက္ဖ်က္ရန္အတြက္ နုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည္ ။ ထြန္းသစ္စ နုိင္ငံမ်ား၌ ဖြံ.ျဖိဳးေရး၏ အေစာပုိင္းကာလမ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္မႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္.ျပန္. ပ်ံ.နွံ.သည့္ကာလမ်ား ရွိခဲ့သည္။ စီးပြါးေရးက လွ်င္ျမန္သည့္ အျမန္နႈန္းျဖင့္ ၾကီးထားလာခ်ိန္တြင္ နုိင္ငံေရး အာဏာမွာ တစ္ေနရာတည္း၌ လြန္မင္းစြာ စုစည္းေနသည္ ။ အစိုးရအရာရွိမ်ား၏ အျပဳအမူမ်ားကုိ ျပည္သူလူထုက မစီစစ္နုိင္ေပ ။ အကယ္၍ နုိင္ငံေရးပါတီတစ္ခုသည္ ၎၏အာဏာကုိ ျပန္လည္မစစ္ေဆးပါက အရာရွိမ်ားသည္ လြယ္ကူစြာ အက်င့္ပ်က္ျခစားနုိင္ၾကသည္ ။ ေနာက္ဆုံး၌ ဒီမုိကရက္တစ္ နုိင္ငံေရးစနစ္ကုိ တည္ေထာင္ျခင္း ၊ ပို၍အမ်ဳိးအစားစုံလင္ က်ယ္ျပန္.ေသာ နုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း ၊ နုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ျပည္သူလူထု ပုိ၍႔ပါဝင္ပက္သက္လာျခင္းနွင့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္နွင့္အာဏာတုိ.ကုိ ျပည္သူလူထု၏ အျမင္ျဖင့္ ျပန္လည္စစ္ေဆးနုိင္ျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ အေျခအေနမ်ား ပုိ၍ေကာင္းမြန္တုိးတက္လာေစသည္ ။ အာဆီယံနုိင္ငံတခ်ဳိ.နွင့္ တုိင္ဝမ္တုိ.သည္ ဤနည္းျဖင့္ ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကသည္ ။ စီးပြါးေရး အေျခခံမ်ား ေျပာင္းလဲလာသည္နွင့္အမွ် နုိင္ငံေရးစနစ္ကုိလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ လုိအပ္လာသည္ ။

ေနာက္ထပ္တျခားအေရးၾကီးသည့္ (အေရးအပါဆုံး မရွိမျဖစ္ဟု ဆုိရမည့္) အခ်က္တစ္ခုမွာ တရားေရးစနစ္နွင့္ လြတ္လပ္၍ အမွီအခုိကင္းသည့္ ဥပေဒစုိးမိုးေရးတုိ.ျဖစ္သည္ ။ အကယ္၍ လြတ္လပ္သည့္ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမႈမရွိပဲ အာဏာရ နုိင္ငံေရးပါတီက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္နုိင္စြမ္းရွိေနပါက အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ ဘယ္ေသာအခါမွ် ထိေရာက္စြာ ေျဖရွင္းနုိင္မည္မဟုတ္ေပ ။

ဤအခ်က္အားလုံးကုိ ဗဟုိေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႈးမ်ား အစည္းအေဝး၌ ကြ်န္ေတာ္တင္ျပခဲ့သည္ ။ သုိ.ေသာ္လည္း ယေန.အခ်ိန္ထိတုိင္ေအာင္ ဤျပႆနာကုိ ထိေရာက္စြာ ေျဖရွင္းပုံမရွိေပ ။

ဇြန္လ ၄ ရက္ေနာက္ပုိင္း လီပင္းနွင့္အေပါင္းအပါမ်ားက ကြ်န္ေတာ့္အား ေဝဖန္ေနၾကခ်ိန္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္၌ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ ေရွာင္လႊဲ၍ မရနုိင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည့္အတြက္ အက်င့္ပ်က္မႈနွင့္ပက္သက္၍ ကြ်န္ေတာ္သည္ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ေစ လႊတ္ေပးထားသည့္ သေဘာထားရွိသည္ဟု ကြ်န္ေတာ့္အား စြပ္စြဲၾကသည္ ။ အေျခအျမစ္မရွိသည့္ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားျဖင့္ ကြ်န္ေတာ့္အား စြပ္စြဲရန္အတြက္ သူတုိ.အတြက္ ဘယ္ေသာအခါမွ် စကားလုံး ရွားပါးမည့္ပုံမရွိေပ ။

တကယ္တမ္း၌ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္တြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကုိ မ်ားစြာ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းလုိသည္ ။ အက်င့္ပ်က္မႈ ဆန္.က်င္တုိက္ဖ်က္ေရးနွင့္ပက္သက္၍ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ မတ္လအတြင္းက်င္းပခဲ့သည့္ ဗဟုိေကာ္မတီစုံညီအစည္းအေဝးနွင့္ ဇြန္လအတြင္း က်င္းပခဲ့သည့္ ေပၚလစ္ဗ်ဴရုိ အစည္းအေဝး ၂ ရပ္လုံး၌ ကြ်န္ေတာ္ တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့သည္ ။ ေအာက္ေျခအဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးမ်ား၏ အေတြ.အၾကံဳမ်ားကုိ ၾကားနာသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားစြာကုိလည္း ကြ်န္ေတာ္ က်င္းပခဲ့သည္ ။ ျပႆနာကုိ မွန္ကန္စြာ ေျဖရွင္းနုိင္သည့္ အေျဖတစ္ရပ္ ရွာေဖြေတြ.ရွိနုိင္လိမ့္မည္ဟူေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ဆန္.က်င္တုိက္ဖ်က္ေရးကို စိတ္အားတက္ၾကြစြာ ကြ်န္ေတာ္ ေလ့လာခဲ့သည္ ။ ကြ်န္ေတာ္သည္ အျပစ္က်ဴးလြန္ေၾကာင္း သက္ေသခံထြက္ဆုိရန္အတြက္ ကြ်န္ေတာ့္စကားလုံးတုိ.ကုိ လီပင္းနွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားက ထုတ္နႈတ္ကုိးကားၾကျခင္းသည္ လုံးဝမတရားေပ ။

ဤျပႆနာမွာ ယေန.ထိတုိင္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ယူဆရသည္ ။

(ေက်ာက္က်ိယန္၏ Prisoner of the State စာအုပ္မွ Part 3, Chapter 12 Coping with Corruption ကို ဘာသာျပန္ဆုိထားျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။)